کارخانه
کارخانه ساختمانی بزرگ یا مجموعهای از ساختمانها است که در آن به تولید صنعتی میپردازند. بخشهای مختلف یک کارخانه به منظور تولید، انبار و ارسال یک کالا یا فراورده در ارتباط با یکدیگر فعالیت مینمایند. این بخشها شامل مدیریت، سالن تولید، نگهبانی، حمل و نقل، حسابداری و… میباشد. هر کارخانه به منظور دستیابی به تولیدات به تعدادی دستگاه، ابزار و تجهیزات نیازمند است که در کنار نیروی انسانی بتواند از آنها بهره ببرد. محصولات تولید شده در کارخانهها در محلی به نام انبار نگه داری میشوند
کارگر
کارِگر در لغت به معنای کارکننده و کسی که در کارخانه یا کارگاه کار میکند و مزد میگیرد است، که در مقابل کارفرما قرار دارد. در قوانین ایران «کارگر کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حقالسعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار میکند.»
دستگاه
ماشین یا دستگاه ابزاری در بردارنده یک یا چند جز است که انرژی را برای انجام کار مطلوب به کار میگیرد. به عبارتی، هر سامانهٔ فیزیکی با ساختار سامان مند و ویژگی های عملیاتی را ماشین گویند. ماشینها از سرچشمههای انرژی حرکتی و شیمیایی، مکانیکی، هستهای، گرمایی و الکتریکی تغذیه میکنند و انرژی دریافتی را صرف انجام فرایند از پیش تعیینشده برای دستیابی به هدف معین مشخص میکنند. گستره ماشینها بسیار گستردهاست و از یک پیچ تا یک هواپیما را دربرمیگیرد. ماشین مجموعهای از اجزاء و سازوکارها است که انرژی را منتقل میکنند. ماشین (یا دستگاه مکانیکی) یک سازه مکانیکی است که از قدرت برای اعمال نیروها و کنترل حرکت برای انجام یک عمل در نظر گرفته شده استفاده میکند. ماشین آلات را میتوان توسط حیوانات و مردم، توسط نیروهای طبیعی مانند باد و آب و انرژی شیمیایی، حرارتی یا الکتریکی هدایت کرد و دربرگیرندهٔ سامانه مکانیسمهایی است که ورودی محرک را برای دستیابی به کاربرد خاص نیروهای خروجی و حرکت شکل میدهد. آنها همچنین میتوانند شامل: رایانهها و حسگرهایی باشند که عملکرد را کنترل میکنند و حرکت را برنامهریزی میکنند، که اغلب سامانههای مکانیکی نامیده میشوند.
نیروی کار
نیروی کار یک جامعه، عبارت است از تعداد افرادی که بر اساس قانون، در سن اشتغال قرار گرفتهاند. این رقم مجموع بیکاران هر کشور را نیز در بر میگیرد. برابر آخرین گزارش منتشره توسط سازمان بهرهوری آسیا (APO) در سال ۲۰۰۷ میلادی، ایران در شاخص سطح بهرهوری نیروی کار در بین ۲۳ کشور آسیایی رتبه هفتم را کسب کردهاست، این درحالی است که رتبه ایران در سال ۱۹۹۵ میلادی در بین ۲۳ کشور آسیایی رتبه ۶ بودهاست. برابر این گزارش در سال ۲۰۰۷ میلادی برای هر کارگر با استفاده از برابری قدرت خرید سال ۲۰۰۵ و به قیمتهای ثابت این سال رقمی بالغ بر ۳۷هزار و ۳۰۰ دلار اعلام شد.
ظرفیت تولید
ظرفیت تولید حداکثر خروجی مقدور برای یک اقتصاد است. به نقل از کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD)، هیچ تعریف توافق شدهای از حداکثر خروجی وجود ندارد. سازمان UNCTAD، این تعریف را برای ظرفیت تولید پیشنهاد میکند: ” منابع تولیدی، قابلیتهای کارآفرینی و پیوندهای تولیدی که مجموعاً ظرفیت یک کشور را برای تولید کالاها و خدمات تعیین میکنند،” ظرفیت تولید نام دارد. این تعریف میتواند برای منابع یا داراییهای فردی نیز بهکار رود. برای مثال، ظرفیت تولید یک منطقه از زمین های کشاورزی.
خط مونتاژ
فرایندی در ساخت محصولات صنعتی است به این ترتیب که اجزا به صورت جزء به جزء یا نیمه-کامل در هر ایستگاه و به ترتیب افزوده میشود تا محصول نهایی تکمیل شود. با حرکت دادن قطعات سرهم شده از هر ایستگاه به ایستگاه دیگر به جای جابجا کردن آنها توسط هر نیرو، راندمان و سرعت کار افزایش مییابد. استفاده از خطوط مونتاژ برای مونتاژ و سرهم کردن اجزای پیچیده از قبیل خودروها و لوازم برقی و وسایل خانگی بسیار متداول است.
تحقیق و توسعه
اصطلاح تحقیق و توسعه به «کار خلاقانهای گفته میشود که بهطور سیستماتیک انجام میشود تا به دانش موجود بیفزاید و این دانش را برای ابداع کاربردهای تازه بهکار بردستهبندی فعالیتهای پژوهش و گسترش از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است، اما در مجموع شامل دو مدل اصلی میشود. در یک مدل، وظیفۀ اصلی یک گروه پژوهش و توسعه، دستیابی و توسعهٔ یک محصول جدید است؛ در مدل دیگر، وظیفه اصلی گروه پژوهش و گسترش عبارت است از، ساخت و کشف دانش نوین پیرامون عناوین علمی و فناورانه بهمنظور توسعهٔ محصولات، فرآیندها و خدمات ارزشمند و جدید. در اکثر فعالیتهای یک شرکت بازدهی سریع سود یا بهبود سریع در عملکردها، افزایش کیفیت، با هدف تسریع در بازگشت سرمایهگذاری معمولاً موردانتظار است، اما این موارد دربارهٔ هیچکدام از مدلهای ذکرشده از تحقیق و توسعه، صدق نمیکنند. عموماً مهندسان، کادر پرسنلی در مدل اول پژوهش و توسعه را تشکیل میدهند، در حالی که در مدل دوم پژوهش و توسعه، غالباً دانشمندان صنعتی مشغول به فعالیت میشوند. فعالیتهای پژوهش و گسترش توسط شرکتهای خصوصی یا مؤسسات و شرکتهای دولتی انجام میپذیرند.
انبار
انبار، محل تجمع و ذخیره سازی اقلامی است که موجودیهای درون آن برای رفع نیازها و تقاضاهای آتی مصرف میگردند .از انبار برای نگهداری یک یا چند نوع کالای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه، تولیدات و فرآوردههای مختلف استفاده میشود. علاوه بر آن، به عنوان مکان و تأسیساتی برای نگهداری موقت مواد به منظور توزیع و تجمیع کالاها در سیستمهای توزیع استفاده میشود. بسته به کاربرد انبارها میتوان از تجهیزات سرمایشی مثل یخچالها برای نگهداری محصولات دارویی و خوراکی و یا جرثقیلها برای جابجایی کانتینرها و محصولات بزرگ استفاده کرد.
انبارداری
انبارداری به عملیات تخلیه، بارگیری و نگهداری کالاهای مورد نیاز افراد و بنگاهها در انبارهایی با شرایط مناسب تا زمان استفاده گفته میشود. بهعبارت دیگر، انبارداری شامل سیستمهای قرار گرفتن جنس در انبار و ایجاد روشها و اعمال مدیریت کنترل مؤثر از زمان دریافت تا لحظه تحویل است. انبارداری به عنوان بخشی از عملکرد لجستیکی هر بنگاه اقتصادی، مسئولیت ذخیره و نگهداری موجودی را برای تولیدکننده، تأمینکننده و مصرفکننده دارد.
صنایع سبک
صنایع سبک بزرگترین بخش از رشد صنایع کل یک کشور و یک ملت است. صنایع سبک یک واحد یا وسیله است غرض بکار بردن انواع مختلفی از صنایع کاربر نهایی از قبیل برق، معدن، نفت و گاز، کالاهای مصرفی، خودروسازی و و تمامی بخش تولیدابزار و اشیا سبک وزن. به عبارت دیگر، محصولات صنایع کالا کاربردی برای صنایع سنگین نیز میباشد. صنایع سبک دارای وزن کم انتقال آن آسان و از همه مهم تر محیط را آلوده نمیسازد. تولیدات صنایع خفیف عبارتند از لوازم منزل، لوازم دفتر، پوشاک، لوازم ورزشی، لوازم الکتریکی، تولیدات صنایع کوچک و غیره میباشد.
صنایع سنگین
صنایع سنگین، به تولیدات صنعتیای که دارای وزن سنگین باشند یا مراحل و فرایند منجر به تولید آنان سنگین باشد، صنایع سنگین میگویند. بهطور کلی، این اصطلاح یک اصطلاح عام برای بسیاری از شرکتهای ژاپنی و کرهجنوبی است، بهطور مثال ساختن بلدوزرها، ماشینآلات، جرثقیلها، ساخت کارخانجات تولیدات شیمیایی، ساخت کارخانجات تولید آهن و ساختوساز ساختمانهای بزرگ را صنایع سنگین میگویند. علاوه بر این در میان شرکتهای ژاپنی و کرهجنوبی “صنعت سنگین” همچنین برای بسیاری از تولیدکنندگان محصولات هوافضایی، تسلیحاتی، کشتیسازی و موشکسازی نیز کاربرد دارد.
ابزار
اَبزار وسیلهای است کاربردی که از آن برای تعمیرات یا تولید محصول استفاده میشود اما در طی فرایند تولید، مصرف نمیشود. بهطور ساده یک ابزار وسیله ای است برای رسیدن به یک هدف خاص. ابزارهایی که در زمینههای خاصی استفاده شدهاند ممکن است نامهای مختلفی هم داشته باشند از قبیل آلت، ظرف، افزار، دستگاه، اهرم. در تعریف دیگر ابزار شیئی است که میتواند توانایی فرد را برای اصلاح ویژگیهای محیط اطراف یا کمک به انجام یک کار خاص گسترش دهد. اگرچه بسیاری از حیوانات از ابزار ساده استفاده میکنند، اما تنها انسانها از ابزارهایی برای ساخت ابزارهای دیگر استفاده میکنند.
خط تولید
فرایندی پیوسته و پیدرپی در کارخانهها و کارگاهها است؛ که به منظور تولید یک محصول پایانی از فرآوردههای خام، یا آمادهسازی و مناسب کردن مواد اولیه برای استفاده شدن در مرحلهٔ بعدی تولید یک محصول نهایی، از آن استفاده میشود. مجموعهٔ این عملیات پیوسته میتواند شامل فراوری، پالایش یا مونتاژ (سوار کردن قطعات تشکیل دهندهٔ یک محصول) باشد.
کارگاه
در واژه به معنی جای انجام کار، اتاق یا ساختمانی است که هم فضا و هم ابزار (یا ماشینآلات) مورد نیاز برای ساخت یا تعمیر کالاهای ساختهشده را ارائه میدهد. صرف نظر از کارخانههای بزرگ، کارگاهها تنها مکانهای تولیدی در روزهای پیش از صنعتیشدن بودند.
کنترل کیفیت
در مدیریت کیفیت و مهندسی و تولید صنعتی بخش کنترل کیفیت و مهندسی کیفیت به بخشی گفته میشود که به درست کردن روشهایی مشغول است تا کارخانه بتواند بهوسیله آن روشها از مرغوبیت و مشتریپسند بودن کالاهای تولیدی خود مطمئن گردد. این روشها و سامانهها معمولاً با همکاری با دیگر رشتههای مهندسی و بازرگانی طراحی میشوند.
آزمایش محصول
همچنین به نام آزمایش مصرف کننده یا آزمایش مقایسه ای، فرایند اندازهگیری ویژگیها یا عملکرد محصولات است.
دیدگاه این است که از زمان ظهور تولید انبوه، تولیدکنندگان محصولات برند تولید میکنند که در برخی از استانداردهای فنی آنها ادعا و تبلیغ میکنند.
آزمایش محصول با هدف اطمینان از اینکه مصرف کنندگان میتوانند درک کنند چه محصولاتی برای آنها کار خواهد کرد و کدام محصول بهترین ارزش را دارد، انجام میشود. آزمایش محصول استراتژی برای افزایش حمایت از مصرف کنندگان با بررسی ادعاهای ارائه شده در استراتژیهای بازاریابی مانند تبلیغات است که به موجب ماهیت آنها منافع سازمانی است که توزیع خدمات را انجام میدهد و لزوماً به نفع مصرفکننده نیست. ظهور آزمایش محصول آغاز جنبش مدرن مصرفکننده بود.
آزمایش محصول ممکن است توسط سازنده، یک آزمایشگاه مستقل، یک سازمان دولتی و غیره انجام شود. اغلب روش آزمایش رسمی موجود به عنوان پایه ای برای آزمایش استفاده میشود. دیگر وقت مهندسین روشهایی را برای تست در نظر میگیرند که برای هدف خاص مناسب هستند. آزمایشها مقایسه ای چندین نمونه تکراری از محصولات مشابه را به شرایط آزمایش مشابه میدهد.
مواد اولیه
مادهی خام یا مادهی اولیه که به عنوان ماده فراوری نشده یا کالای اساسی نیز شناخته میشود، یک ماده اساسی است که برای تولید کالاها، محصولات نهایی، انرژی یا مواد واسطهای که مواد اولیه محصولات نهایی آینده هستند استفاده میشود. عبارت ماده اولیه بهطور ضمنی به این نکته اشاره دارد که مواد اولیه، داراییهای گلوگاهی باارزشی هستند که برای تولید سایر محصولات مورد نیاز هستند.
حسابداری
حسابداری اندازهگیری، پردازش و ارتباطات اطلاعات مالی و غیرمالی در مورد نهادهای اقتصادی مانند مشاغل و شرکتها است. حسابداری که به آن «زبان تجارت» گفته میشود، نتایج فعالیتهای اقتصادی یک سازمان را اندازهگیری میکند و این اطلاعات را به کاربران مختلفی از جمله سرمایه گذاران، بستانکاران، مدیریت و تنظیم کنندگان منتقل میکند.
کارآفرینی
به فرایند خلق ارزش جدید (مادی یا معنوی) از طریق یک تلاش متعهدانه با در نظر گرفتن ریسکهای ناشی از آن گفته میشود. واژه کارآفرینی از کلمه فرانسوی “Entrepreneurs ” به معنای “متعهد شدن” نشات گرفتهاست. کارآفرینی اولین بار مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفت و تمامی مکتبهای اقتصادی از قرن ۱۶ میلادی تاکنون به نحوی کارآفرینی را در نظریههای اقتصادی خویش تشریح کردهاند. ماهیت کارآفرینی، طی سالهای گوناگون دستخوش تغییرات بسیاری قرار گرفته و اندیشمندان متعددی به آن پرداختهاند. از دیالکتیکهای مرتبط با فرصتهای عینی و ذهنی به عنوان محور کارآفرینی گرفته تا ایده کسب و کار جدید که دیویدسون مطرح میکند.
بازاریابی
مطالعه و مدیریت روابط در تبادلات است. بازاریابی فرایندی است که طی آن شرکتها مشتریان را درگیر میکنند، با مشتری ارتباط قوی برقرار میکنند و برای مشتری ارزش ایجاد میکنند تا در ازای آن از مشتری ارزش دریافت کنند. از آنجایی که از بازاریابی برای جذب مشتریها استفاده میشود، این فعالیت از اجزای اصلی مدیریت کسب و کار و بازرگانی محسوب میشود.
2 پاسخ
سلام وقتتون بخیر
مطالب بسیار سودمند وپرمحتوا است بطوری که دیدم نسبت به تولید وکار خانه ،انبار داری و قسمتهای دیگر واجزای کوچک وبزرگ ابزارآلات وماشین ها ودستگاهها وارتباطشان با انسان وکار درآن محیط بازتر شد.
باتشکر
سلام
تعاریفی کوتاه و کامل
با تشکر